Από 16 Μαρτίου 2020 και μέχρι νεωτέρας οι χώροι εργασίας οφείλουν να προσαρμοστούν πλήρως με τα όσα ορίζουν οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου και οι Υπουργικές Αποφάσεις και Εγκύκλιοι που εξειδικεύουν τα μέτρα προστασίας και πρόληψης για την αντιμετώπιση του κοροναιού.
Τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα της αξίας και της προστασίας της ζωής και της υγείας, αποτελούν τον βασικό πυρήνα λειτουργίας του κράτους ενώ κάθε φορέας Δημόσιος ή Ιδιωτικός οφείλει να συμμορφώνεται πλήρως με τους κανόνες που τίθενται, ιδίως σε περιπτώση έκτακτης ανάγκης και διακινδύνευσης της δημόσιας υγείας.
Σε αυτήν την έκτακτη κατάσταση προέχει η δημόσια υγεία και η ασφάλεια όλων και στους χώρους απασχόλησης ναι μεν ισχύει το διευθυντικό δικαίωμα, αλλά υπόκειται στις απαιτήσεις του νόμου, όπως σαφώς ορίζεται από τις αποφάσεις.
Οι μέχρι σήμερα δημοσιευμένες κρατικές αποφάσεις από την πρώτη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου καθώς και όσες θα ακολουθήσουν προτάσσουν ως αποκλειστικά βασικό κριτήριο την προαγωγή της Δημόσιας Υγείας.
Πολύ απλά κάθε επιχείρηση και φορέας του Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα οφείλει υποχρεωτικά να λάβει τα κατάλληλα οργανωτικά και διαχειριστικά μέτρα που εξειδικεύουν τις κρατικές αποφάσεις, επειδή οι χώροι εργασίας αποτελούν βασικά σημεία για τον έλεγχο της μετάδοσης του κορονοιού.
Σε αυτή την κατεύθυνση όλες οι Υπηρεσίες, οι Φορείς και οι Επιχειρήσεις οφείλουν να λειτουργούν με βάση τις οδηγίες του ΕΟΔΥ και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, και όπως αυτές αποτυπώνονται στις Αποφάσεις και να λαμβάνουν μέτρα που εξασφαλίζουν:
-την υγιεινή και προστασία των εργαζομένων
-την χωρική κατανομή με τη δέουσα απόσταση
-την προώθηση λειτουργίας μέσω τηλεργασίας και την αποφυγή συναθροίσεων,
-κάθε άλλο εφικτο μέτρο και διαδικασία για την προστασία εργαζομένων, εργοδοτών, πελατών-πολιτών,
-την εκτίμηση των κινδύνων και τη στάθμιση της εφαρμογής μέτρων προσαρμογής με την ικανότητα λειτουργίας
Κατευθύνσεις που αναλύουν την δέουσα λειτουργία στο Δημόσιο (που όμως η οργανωτική τους κατεύθυνση, μπορεί να εφαρμοστεί αναλογικά και στον Ιδιωτικό τομέα) δίνονται στην Εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών https://www.ypes.gr/…/%CE%95%CE%93%CE%9A%CE%A5%CE%9A%CE%9B%… με Θέμα: Επείγοντα μέτρα για την πρόληψη και την προστασία από τον κορωνοϊό, και στο σημείο 7. Εκ περιτροπής εργασία- προσωπικό ασφαλείας, αναφέρεται ότι:
“Σε περίπτωση επιτακτικής ανάγκης, κατά την οποία πρέπει να ανασταλεί ή να περιοριστεί η λειτουργία δημόσιας υπηρεσίας, δύναται, κατά την κρίση του οικείου Υπουργού ή του αρμόδιου οργάνου διοίκησης του φορέα, να προσδιορίζεται ο αριθμός των υπαλλήλων που πρέπει να παρίστανται καθημερινά στην υπηρεσία, με δυνατότητα εκ περιτροπής εργασίας ή και με τον ορισμό κατ’ εξαίρεση προσωπικού ασφαλείας. Στην περίπτωση αυτή λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα, προκειμένου να εξασφαλίζεται, ανάλογα με τη φύση του αντικειμένου της υπηρεσίας, η δυνατότητα εξ αποστάσεως παροχής εργασίας με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων.”
Πέραν των ζητημάτων της Ειδικής Άδειας για Γονείς καθώς και για εργαζόμενους-μέλη ευπαθών ομάδων, που θα διευθετηθούν αναλυτικότερα κατά την εφαρμογή τους, το βασικό θέμα είναι η εφαρμογή μέτρων προστασίας και η οργανωτική ρύθμιση του χώρου, του χρόνου εργασίας και των παρευρισκόμενων ατόμων.
Σε αυτή τη διαδικασία οι Αποφάσεις θα πρέπει να ερμηνεύονται (με τη βοήθεια νομικών συμβούλων εφόσον είναι εφικτό) πάντοτε όπως ορίζει ο ΕΟΔΥ, με γνώμονα την αποφυγή μετάδοσης και βασικό κριτήριο την προαγωγή της Δημόσιας Υγείας.
Κάθε άλλη παράμετρος ή κριτήριο απλά δεν ισχύει και δεν εφαρμόζεται, και για αυτό οι αρμόδιοι Διαχείρισης Προσωπικού μαζί με τους διοικούντες κάθε φορέα θα πρέπει να γνωρίζουν και να εφαρμόζουν τις αποφάσεις με τη μέγιστη δυνατή επιμέλεια.
Σε αυτή την δύσκολη κατάσταση όσοι επιδιώξουν απλά το κέρδος αψηφώντας τους κανόνες ή εφαρμόζοντάς τους με ελλιπή τρόπο θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι κυρώσεις που θα ‘εχουν είναι σημαντικές πέραν της δυσφήμισης που θα τύχουν με τη δημοσιοποίηση αρνητικών γεγονότων.
Τέτοιες περιπτώσεις συνιστούν η μη εφαρμογή τηλεργασίας εφόσον η φύση των καθηκόντων συνάδει με την τεχνολογική δυνατότητα, η μη τήρηση των αποστάσεων και η μη διαρύθμιση των χώρων για την εφαρμογή τους, η απουσία υλικών υγιεινής.
Σε αυτή την κατάσταση οι εργαζόμενοι έχουν κάθε δικαίωμα να καταγγείλουν τα γεγονότα στους αρμόδιους φορείς και να μην συμμορφώνονται εφόσον είναι σαφής η διακινδύνευση της υγείας τους.
Τα μέτρα ισχύουν ανεξαιρέτως για Δημόσιο και Ιδιωτικό τομέα και εξειδικεύονται αναλόγως σε κάθε φορέα και επιχείρηση, ενώ κάθε αδυναμία προσαρμογής στις απαιτήσεις θα πρέπει να ερμηνεύεται υπέρ της Δημόσιας Υγείας και όχι υπέρ μιας λειτουργίας που ανταποκρίνεται ελλιπώς στις απαιτήσεις.
Είναι πρωτόγνωρη κατάσταση όμως με γνώση και υπευθυνότητα θα αντιμετωπιστεί αλλά και όταν τελειώσει η ένταση του φαινομένου θα πρέπει να εφαρμόζονται αυστηρά μέτρα υγιεινής και προστασίας.